Środek smarny jest substancją, która po nałożeniu cienkiej warstwy na element maszyny zmniejsza tarcie, ciepło i zużycie między powierzchniami litymi stykającymi się ze sobą. Poprzez stosowanie odpowiedniego środka smarnego można kontrolować tarcie i zużycie materiałów, zapewniając niezawodną pracę w miejscu pracy i zmniejszając koszty konserwacji.
Środki smarne mogą mieć różne formy, takie jak płynne (olej, woda), stałe, gazowe (powietrze) lub półstałe (smar). Ponadto niektóre środki smarne zawierają dodatki zwiększające ich wydajność. W niektórych sytuacjach można stosować smar na olej. Smar chroni przed zanieczyszczeniami i ma lepszą wydajność przy rozruchu i wyłączaniu, ponieważ nie spływa jak olej. Jednakże smar jest gęstszy niż olej, co ogranicza prędkość obrotową łożyska, zmniejsza chłodzenie podzespołów i trudno jest określić odpowiednią ilość smaru, jaką trzeba uzupełnić.
Środki smarne na bazie oleju są również klasyfikowane na mineralne (ropa naftowa), roślinne i syntetyczne (produkowane przez człowieka). W zastosowaniach przemysłowych stosuje się głównie oleje mineralne i syntetyczne.
Środki smarne są zazwyczaj używane w takich zastosowaniach jak uszczelnienie przed wilgocią w samolotach, motoryzacja i morskie układy zapłonowe. Służą do smarowania łożysk, łańcuchów i różnych urządzeń mechanicznych związanych z inżynierią mechaniczną, maszynami i przetwórstwem żywności.