Siłownik gazowy, znany również jako sprężyna gazowa, jest elementem mechanicznym, który wykorzystuje sprężony azot do wymuszenia ruchu precyzyjnego tłoczyska przymocowanego do tłoka w przód i w tył w zamkniętym metalowym cylindrze. Siłowniki gazowe są przede wszystkim projektowane jako mechanizm bezpośredniego podpierania do bezpiecznego podnoszenia, pozycjonowania, opuszczania i przeciwważenia różnych ciężarów. Aby uzyskać więcej informacji na temat ich działania, można zapoznać się z przewodnikiem po sprężynach gazowych.
Konstrukcja siłownika gazowego jest bardzo prosta. Składa się z precyzyjnego tłoczyska przymocowanego do tłoka i środkowego korpusu rurowego zawierającego sprężony azot i olej smarowy. Po przyłożeniu siły do wystającej części tłoczyska naciska ono na głowicę tłoka podobnie jak tłok strzykawki, sprężając azot. Powoduje to wytworzenie ciśnienia wewnętrznego, które przekracza ciśnienie na zewnątrz cylindra, powodując zamknięcie siłownika gazowego. Gdy siła przestaje oddziaływać na zewnętrzne tłoczysko, gaz zostaje rozprężony i ciśnienie pcha tłok z powrotem, powodując otwarcie siłownika gazowego.
Siłowniki gazowe lub sprężyny gazowe są dostępne w wersjach blokowanych lub ze zmiennym ciśnieniem z korpusem stalowym lub ze stali nierdzewnej. W zależności od długości skoku, długości po wysunięciu, należy wziąć pod uwagę minimalne i maksymalne zakresy siły oraz mocowania końcowe.
Siłowniki gazowe zwykle klasyfikuje się według ich rozmiaru. Najczęściej spotykane są:
Siłowniki gazowe są używane w wielu zastosowaniach. Najczęstszym zastosowaniem jest sprężyna gazowa do podnoszenia i opuszczania klapy bagażnika samochodowego. Do innych zastosowań zaliczają się następujące:
Większe rozpórki gazowe są również używane w produkcji przemysłowej, na przykład w prasach narzędziowych. Rozpórki gazowe używane w tych obszarach mają zakres siły odpowiadający naciskowi do czterdziestu ton.