Koła pasowe
Koła pasowe to podstawowe elementy mechanicznych układów przeniesienia napędu. Działają na prostej zasadzie – przenoszą moc z jednego wału na drugi za pomocą współpracującego paska napędowego. Obrót koła napędowego powoduje ruch paska, który przenosi moment obrotowy na koło odbierające. Pozwala to na płynną transmisję energii w maszynach, zmianę prędkości obrotowej oraz kierunku ruchu w zależności od potrzeb konstrukcji.
Rodzaje kół pasowych
- Koła pasowe klinowe – przeznaczone do współpracy z pasami o przekroju trapezowym (klinowymi). Tego typu koła przenoszą napęd poprzez tarcie między pasem a ściankami rowka. Występują zarówno koła z pojedynczym rowkiem, jak i koła wielorowkowe przystosowane do pasów wielorowkowych. Koła klinowe są powszechnie stosowane w maszynach, gdzie nie jest wymagana idealna synchronizacja – niewielki poślizg pasa działa tu jak zabezpieczenie przed przeciążeniem i pomaga tłumić drgania. Dla zachowania wydajności konieczne jest jednak odpowiednie napięcie pasa (regulacja osi lub zastosowanie napinacza).
- Koła pasowe zębate – nazywane także kołami pasowymi rozrządu (ze względu na zastosowanie w układach rozrządu silników) lub kołami synchronicznymi. Posiadają one wycięte zęby na obwodzie, które zazębiają się z odpowiednio uzębionym paskiem zębatym. Zapewniają bezpoślizgowe przeniesienie napędu – ruch jest ściśle zsynchronizowany między kołem a pasem. Dzięki temu koła zębate gwarantują precyzyjne przełożenie, wymagane np. w układach sterowania ruchem, robotyce czy mechanizmach CNC. Ich minusem jest sztywność przeniesienia – brak poślizgu oznacza, że układ może przenosić gwałtowne obciążenia bez amortyzacji, co warto uwzględnić przy projektowaniu.
- Koła pasowe stopniowe – czyli koła wielostopniowe, wyposażone w kilka zintegrowanych kół o różnych średnicach na wspólnej piaście. Takie koło pasowe stopniowe pozwala na ręczną zmianę przełożenia mechanicznego poprzez przełożenie paska na inny stopień (rowek) o innej średnicy. Rozwiązanie to spotykane jest m.in. w obrabiarkach (tokarki, wiertarki stołowe) oraz prostych układach napędowych, gdzie potrzebna jest zmiana prędkości obrotowej bez zastosowania przekładni zębatej. Koła stopniowe zazwyczaj współpracują z pasami klinowymi i umożliwiają szybkie dostosowanie prędkości maszyny do wykonywanej pracy.
Najważniejsze parametry techniczne
Wybierając koło pasowe do konkretnego zastosowania, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów.
- Średnica koła – wpływa na przełożenie prędkości oraz moment obrotowy. Większa średnica koła pasowego na wale napędzanym zwiększa moment kosztem prędkości obrotowej (i odwrotnie). Należy dobrać średnicę odpowiednio do założeń konstrukcyjnych i typu zastosowanego paska.
- Liczba rowków lub zębów – koresponduje z typem pasa i wymaganą mocą przenoszenia. Dla kół klinowych istotna jest liczba i profil rowków (np. standardy SPA, SPB odpowiadające przekrojom pasów klinowych), a dla kół zębatych – liczba zębów oraz podziałka (moduł) dopasowana do danego paska zębatego. Większa liczba rowków lub równoległych pasków zwiększa zdolność przenoszenia mocy.
- Pasowanie i montaż – sposób osadzenia koła na wale. Koła pasowe mogą mieć wykonany otwór pilotujący (do indywidualnego rozwiercenia pod żądany wymiar), otwór z gotowym wpustem (klinowym) lub mocowanie za pomocą tulei stożkowej typu Taper Lock. System Taper Lock (tuleje mocujące) ułatwia montaż i demontaż koła oraz pozwala wykorzystać jedno koło do różnych średnic wałów poprzez wymienną tuleję. Kluczowe jest zapewnienie właściwego pasowania – zbyt luźne mocowanie grozi poślizgiem na wale, a zbyt ciasne może utrudnić montaż i powodować bicie.
Koła pasowe w ofercie RS Components
RS Components oferuje szeroki wybór kół pasowych do różnorodnych zastosowań – od niewielkich kół pasowych do precyzyjnych mechanizmów, po duże koła do wymagających napędów przemysłowych. W naszym asortymencie znajdują się produkty renomowanych marek oraz ekonomiczna linia RS PRO, która łączy wysoką jakość wykonania z konkurencyjną ceną.
Dobierając elementy przeniesienia napędu, warto zaopatrzyć się kompleksowo – w RS znajdziesz nie tylko same koła, ale także kompatybilne pasy napędowe, takie jak paski klinowe wielorowkowe do kół klinowych oraz paski zębate do kół zębatych. Wybierając koła pasowe w RS Components, zyskujesz pewność profesjonalnego doradztwa technicznego, szybkiej dostawy oraz pewność, że wybrane podzespoły sprostają wymaganiom Twojej aplikacji.
